Açıklama
Ticari olarak paslanmaz borular iki şekilde imal edilmektedir. Dikişli borular ve çekme borular. Dikişli borular HF kaynaklı TIG kaynaklı borular olarak iki şekilde üretilmektedir. Dikişli borular daha ziyade dekor amaçlı kullanılmakta olup, çekme borular yüksek basınçlı proseslerde kullanılmaktadır.
Dikişli ve Dikişsiz Paslanmaz Boru
Paslanmaz Çekme Boru ürünleri, dikişli ve dikişsiz olarak iki farklı şekilde üretilmektedir. Sağlamlığı, paslanmaz yapısı, 304 kalite ile üretilmesi sayesinde günümüzün öne çıkan ürün çeşitleri arasında yer almaktadır.
Üretim Şekillerine Göre Paslanmaz Boru Çeşitleri
Paslanmaz boru üretim türlerine göre çeşitlilik göstermektedir. dikişsiz paslanmaz boru genellikle yüksek basınç olan yerlerde tercih edilmektedir. Bu borular diğer üretim şekli ile yapılan borulara karşı basınca daha fazla direnç sağlayabilmektedir. Bunun nedeni ise buboru türünün tek parça halinde üretilmesidir. Bu yöntem sayesinde çok yüksek basınçlara karşı dayanıklı olmaktadır. dikişli boru, Paslanmaz çekme borulara göre basınca karşı daha az dayanıklıdır. Bunun sebebi ise üretiminde dikiş yani kaynak kullanılmasıdır. Direkt boru formatında üretilmeyip bir takım işlem sonrasında boru şeklini almaktadır. Genellikle düşük basınçlı hatlarda ve dekoratif olarak kullanılmakta olup bunun nedenlerinden birisi de fiyatının diğer türdeki paslanmaz borulara göre uygun olmasıdır.
Paslanmaz Boru Nasıl Üretilmektedir?
Paslanmaz çelik ile üretilen ürünlerden bir tanesi olan paslanmaz boru farklı özelliklere sahip olabilmektedir. Farklı özelliklere sahip olmasının temel nedeni ise üretim şekillerinden kaynaklanmaktadır. Paslanmaz borular tek parça halinde üretilebildiği gibi farklı işlemlerin uygulanması sonucunda da üretilmektedir. Üretim şekilleri bakımından iki farklı ürün bulunmaktadır. Bunlar:
Dikişsiz (Çekme) Paslanmaz Boru
Tek bir parça halinde üretilen borulardır. Çekme boru adı da verilen bu ürünler son derece dayanıklıdır. En dayanıklı paslanmaz borular bunlar olup özellikle ağır sanayide sıklıkla kullanılmaktadır. Kullanıldığı alanlarda dayanıklılığı sayesinde beklentileri rahatlıkla karşılayan borularda farklı çelik türleri ihtiyaca göre kullanılabilmektedir.
Dikişli (Kaynaklı) Paslanmaz Boru
Bu ürünler ise dikişsiz olanlara göre daha dayanıksızdır. Bunun nedeni dikişli yani kaynaklı olmalarıdır. Söz konusu ürünler öncelikle düz bir levha şeklinde üretilmekte ve daha sonra ise boru şekli verilmektedir. Boru şeklinin verilmesi için de kaynaklar kullanılmaktadır.
Yukarıda belirtilen paslanmaz borular farklı alanlarda kullanılmaktadır. Dikişli olanların üretiminde kullanılan kaynakların özelliklerine bağlı olarak farklı dayanıklılıkta olmaktadırlar. Kullanılan kaynağın TİG olması durumunda paslanmaz boruların dayanıklılığı daha fazla olmaktadır. Bunun temel sebebi TİG kaynağının sağlam olmasıdır. TİG kaynağı sağlam olmasına rağmen yapılması uzun sürmektedir. Çünkü bu kaynak atmosferde bulunan azot gibi gazlardan etkilenmekte ve kaynağa zarar vermektedir. Bunun için de öncelikle ortamda bulunan gazlar farklı yöntemlerle tahliye edilmekte ve daha sonra da gereken işlemler yapılmaktadır. Bu şekilde üretilen paslanmaz boru, orta dayanıklılık seviyesinde kabul edilmekte ve genellikle düşük basınçlı yerlerde kullanılmaktadır. Yüksek basınçlı yerlerde ise kullanılmamakta olup bunun nedeni de yeterince dayanıklı olmamasıdır.
Yapılan Kaynak Türüne Paslanmaz Boru Çeşitleri
Ürün çeşitlerimiz arasında yer alan dikişli borular kaynakla birleştirilerek oluşturulan ürünlerimiz arasındadır. Paslanmaz borular için kullanılan kaynak türleri; TİG kaynağı, HF kaynağı ve lazer kaynağıdır. TİG kaynağı yapılırken hava ile temasının kesilmesi gerekmektedir. Bunun için kaynağın yapıldığı alan argon gazı ile doldurularak atmosferin içinde bulundurmuş olduğu gazlar ortamdan atılmış olur. Böylece kaynağın düzgün bir şekilde yapılmasının önündeki engeller kaldırılmış olur. Bu kaynak türü HF kaynağına göre daha sağlamdır fakat daha uzun sürede yapılmaktadır. HF kaynağı ise TİG kaynak türüne göre çok daha hızlı yapılmaktadır. HF kaynağı olan borular yüksek basınca fazla dayanıklı değillerdir ve genellikle dekoratif amaçlı kullanılmaktadırlar. Paslanmaz boru çeşitlerinden dikişli boruların türlerinden bir diğeri ise lazer kaynağı ile üretilen borulardır. Lazer kaynağını uygulamak oldukça ince bir işçilik ile mümkün olmaktadır. Lazer kaynağı HF kaynağı kadar hızlı yapılabilmektedir. Bu kadar hızlı olmasına rağmen TİG kaynağı kadar da sağlam olmaktadır. Fakat çok hassas bir çalışmayı gerektirmektedir. Paslanmaz borular üretim şekline ve yapılan kaynakların şekline göre sınıflandırılmakta olup, her birinin farklı kullanım alanları vardır. Kimisi çok yüksek basınca dayanıklı olarak üretilmekte iken kimisi de dekoratif amaçlı olarak kullanım için uygun olacak şekilde üretilmektedir. Fiyatları da sağladıkları imkânlara göre değişmektedir.
Paslanmaz Dikişli Boru Çeşitleri
Dikişli borular, kesilen çelik parçaların soğuk şekil verme yöntemi ile kaynak yapılarak üretilmektedir. Bazı alanlarda kaynaklı boru ismiyle de bilinmektedir. Dikişli boruların birçok kullanım alanı bulunmaktadır ve bu yüzden değişik standartlara göre üretilebilir. Bunlar;
- Hijyenik Dikişli Borular: Paslanmaz hijyenik borular, isminden de anlaşılacağı gibi daha çok hijyene önem verilen ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanmaktadır. Bunların arasında en çok kullanılan alanlar mutfaklar ve çeşitli gıda ve sağlık alanlarıdır. Bu sektörlerde daha çok hijyenik ortama ihtiyaç olmasından dolayı borular daha sağlıklı ve hijyenik olarak üretilmekte. Kaynaklı borular olarak da bilinir ve dekoratif amaçlarla da rahatça kullanabilirsiniz.
- Endüstriyel Dikişli Borular: Endüstriyel borular daha çok göze görünmeyen ancak daha sağlam olması beklenen alanlarda tercih edilen borulardır. Yüksek basınç ve çeşitli etkilere dayanacak yapıdadırlar. Bu yüzden de ağır sanayi gibi boruları zorlayacak alanlarda rahatça kullanılabilir.
Paslanmaz Boru Kullanım Alanları
Paslanmaz borular çelik alaşımından elde edilen yüksek mukavemet ve dayanım özelliği gösteren ürünlerdir. Bu ürünlerin en büyük özelliği paslanmaya karşı mükemmel bir direnç göstermeleridir. Hatta denizaltında kullanılan boruların uzun yılla kullanılması da buna bağlıdır. Aslında bu borular hem ülkemizde, hem de dünya üzerinde binlerce alanda kullanılmaktadır. İşte paslanmaz boruların en çok kullanıldıkları alanlardan yalnızca bazılar,
- İlaç sanayinde,
- Petro kimya sanayinde,
- Gıda sanayinde,
- Uçak ve gemi inşasında,
- Uzay araçları ve tır yapımında,
- Mutfak ve mobilya dekorasyonunda,
- Kentsel dönüşüme bağlı gider oluşturma işlemlerinde
boruların kullanıldığı en bilindik alanlardır.
Paslanmaz Boru Teknik Tablo
Üretimde Olan Paslanmaz Boru ve Teorik Birim Ağırlıkları | ||||||||
Çap (mm) | İnç | Et Kalınlığı (mm) | ||||||
1,0 | 1,2 | 1,5 | 2,0 | 2,5 | 3,0 | 4,0 | ||
10 | 0,225 | 0,264 | 0,319 | |||||
12 | 0,275 | 0,325 | 0,394 | 0,500 | ||||
14 | 0,326 | 0,385 | 0,470 | 0,601 | ||||
15 | 0,351 | 0,415 | 0,507 | 0,651 | ||||
16 | 0,376 | 0,445 | 0,545 | 0,701 | ||||
17,2 | 3/8″ | 0,406 | 0,481 | 0,590 | 0,761 | 0,921 | ||
18 | 0,426 | 0,505 | 0,620 | 0,801 | ||||
19 | 0,452 | 0,536 | 0,659 | 0,851 | ||||
20 | 0,476 | 0,565 | 0,695 | 0,901 | 1,095 | |||
21,3 | 1/2″ | 0,508 | 0,604 | 0,744 | 0,967 | 1,177 | 1,375 | |
22 | 0,526 | 0,625 | 0,770 | 1,002 | ||||
23 | 0,551 | 0,655 | 0,808 | 1,051 | ||||
25 | 0,601 | 0,715 | 0,883 | 1,152 | 1,409 | 1,653 | ||
25,4 | 0,898 | 1,172 | ||||||
26,9 | 3/4″ | 0,649 | 0,772 | 0,954 | 1,247 | 1,527 | 1,796 | |
28 | 0,676 | 0,805 | 0,995 | 1,302 | 1,596 | 1,878 | ||
30 | 0,726 | 0,865 | 1,070 | 1,402 | 1,722 | 2,028 | ||
32 | 0,776 | 0,925 | 1,146 | 1,502 | 1,847 | 2,178 | ||
33 | 1,184 | |||||||
33,7 | 1″ | 0,819 | 0,977 | 1,209 | 1,588 | 1,953 | 2,306 | 2,975 |
35 | 0,851 | 1,016 | 1,258 | 1,653 | 2,035 | 2,404 | ||
38 | 0,929 | 1,106 | 1,371 | 1,803 | 2,222 | 2,629 | ||
40 | 0,977 | 1,166 | 1,446 | 1,903 | 2,348 | 2,779 | 3,606 | |
42 | 1,226 | 1,226 | ||||||
42,4 | 1’1/2″ | 1,037 | 1,238 | 1,536 | 2,023 | 2,498 | 2,960 | 3,847 |
43 | 1,257 | 1,559 | 2,536 | |||||
45 | 1,102 | 1,316 | 1,634 | 2,153 | 2,661 | 3,155 | ||
48,3 | 1,184 | 1,415 | 1,758 | 2,319 | 2,867 | 3,403 | 4,438 | |
50 | 1,227 | 1,466 | 1,822 | 2,404 | 2,974 | 3,531 | 4,607 | |
50,8 | 1,247 | 1,490 | 1,852 | 2,444 | 3,591 | |||
51 | 1,252 | 1,496 | 1,859 | 2,454 | 3,036 | 3,606 | ||
52 | 1,277 | 1,526 | 1,897 | 2,504 | 3,099 | 3,681 | ||
53 | 1,935 | 2,554 | ||||||
54 | 1,327 | 1,587 | 1,972 | 2,604 | 3,224 | 3,831 | ||
55 | 2,010 | |||||||
57 | 2,085 | 2,754 | 3,412 | 4,057 | 5,309 | |||
60,3 | 2″ | 1,485 | 1,776 | 2,209 | 2,920 | 3,618 | 4,304 | 5,640 |
63 | 2,310 | 3,055 | ||||||
63,5 | 1,565 | 2,329 | 3,080 | 3,819 | 4,545 | 5,960 | ||
70 | 1,728 | 2,067 | 2,573 | 3,405 | 4,226 | 5,033 | 6,611 | |
76 | 2,799 | 3,706 | ||||||
76,1 | 2″1/2 | 1,881 | 2,251 | 2,802 | 3,711 | 4,607 | 5,491 | 7,222 |
80 | 1,978 | 2,368 | 2,948 | 3,906 | 4,852 | 5,784 | 7,613 | |
84 | 4,107 | |||||||
88,9 | 3″ | 3,283 | 4,352 | 5,409 | 6,453 | 8,504 | ||
101,6 | 3″1/2 | 3,760 | 4,988 | 6,204 | 7,407 | 9,776 | ||
104 | 3,850 | 5,108 | 6,354 | 7,587 | 10,016 | |||
108 | 4,001 | 5,309 | 6,605 | 7,888 | 10,420 | |||
114,3 | 4″ | 4,237 | 5,624 | 6,999 | 8,361 | 11,048 | ||
129 | 4″1/2 | 4,789 | 6,360 | 7,919 | 9,465 | 12,520 | ||
139,7 | 5″ | 5,191 | 6,896 | 8,589 | 10,269 | 13,592 | ||
154 | 5,728 | 7,612 | 9,484 | 11,343 | 15,024 | |||
168,3 | 6″ | 6,265 | 8,328 | 10,379 | 12,417 |